“Apakah persamaan dan perbezaan Negeri Sarawak dan Pulau Pinang?” Tanya seorang rakan kepada saya. Jawapannya? “Melayu-Islam sama-sama minoriti di Negeri Sarawak dan Pulau Pinang. Bezanya, di Sarawak, jawatan Ketua Menteri disandang oleh minoriti Muslim.” Perbualan bersama seorang rakan kira-kira 3 tahun lalu kembali terimbas tatkala membaca betapa ligatnya para pemimpin sebuah parti Ultra-Kiasu yang datang dari Pulau Pinang begitu agresif sekali berkempen untuk Pilihanraya Negeri Sarawak ke-10 yang akan diadakan pada esok hari.
![]()
Untuk makluman, senario di Sabah dan Sarawak, walaupun bersama-sama dalam Malaysia, adalah amat berbeza dengan semenanjung. Sama ada dari segi bahasa, budaya, komposisi kaum mahupun politik. Penulis masih ingat ketika pertama kali menjejakkan kaki ke Bumi Kenyalang ini, seorang rakan mengusik dengan bertanya “Kitak asal sine?”. Penulis sangkakan ia bertanya dalam Bahasa Iban, rupa-rupanya itulah Bahasa Melayu Sarawak yang bermaksud “Awak asal mana?”. Berbanding dengan Bahasa Melayu Sabah yang lebih mudah difahami kerana hanya berbeza dari segi sebutannya yang lebih baku, Bahasa Melayu Sarawak bukanlah satu dialek, tetapi Bahasa Melayu tersendiri yang mempunyai pengaruh Bahasa Dayak yang kuat.
Bercanggah juga dengan persepsi umum terutama dari semenanjung, Ketua Menteri Sarawak, Pehin Sri Abdul Taib Mahmud, bukanlah seorang Melayu, tetapi berbangsa Melanau. Kaum Melanau ini hanya berjumlah 5% sahaja daripada keseluruhan penduduk Sarawak yang berjumlah kira-kira 2.07 juta orang. Biarpun budayanya hampir sama dengan kaum Melayu Sarawak, tetapi bezanya terdapat juga kaum Melanau yang beragama Kristian dan ada yang masih mengamalkan fahaman lama tempatan. Bersama-sama kaum Melayu Sarawak yang hanya berjumlah kira-kira 22%, kedua-dua kaum ini dianggap mewakili kumpulan Bumiputera Islam.
![]()
Pehin Sri Abdul Taib Mahmud berpakaian tradisi Melanau merayakan Pesta Kaul, perayaan Kaum Melanau di Bahagian Mukah
Bumiputera bukan Islam pula terdiri daripada kaum Iban (29%), Bidayuh (8%) serta minoriti Dayak lain seperti Kayan, Kenyah, Kelabit, Penan dan Lun Bawang yang dikategorikan secara bersama sebagai Orang Ulu sebanyak 6%. Kaum Cina yang bukan Bumiputera merupakan kaum kedua terbesar di Sarawak selepas Iban iaitu sebanyak 26% daripada populasi keseluruhan penduduk Sarawak.
Realiti inilah yang sering mendatangkan dilema kepada pengundi Bumiputera Islam yang tidak menyokong parti pemerintah di Sarawak. Apatahlagi Ketua Menteri sendiri telah memberi jaminan bahawa beliau akan berundur selepas Pilihanraya Negeri ini. Cakap-cakap politik mengatakan, terdapat tiga tokoh pemimpin Melayu-Islam yang akan menggantikan beliau. Namun begitu, jika Parti Pemerintah kalah dan jatuh di Sarawak, jawatan Ketua Menteri Sarawak sudah pasti akan kembali disandang oleh bukan Islam.
![]()
Tidak hairanlah jika ramai rakan-rakan penulis di Sarawak yang memberikan pandangan penglibatan sebuah parti bernamakan Islam dalam Pilihanraya di Negeri ini hanya tidak lebih sebagai pencacai sahaja kepada parti-parti pembangkang lain yang lebih dominan. Dengan hanya bertanding lima buah kerusi dan mengharapkan tuah menang sebuah kerusi, kedudukan parti ini mungkin akan sama seperti apa yang terjadi di Pulau Pinang, mengharapkan ehsan parti-parti lain untuk mendapat jawatan politik seperti Menteri atau Menteri Muda yang belum tentu pun diperolehi. Memandangkan di Pulau Pinang sendiri, Ultra-Kiasu langsung tidak memberi walau sebuah pun jawatan EXCO kepada parti tersebut.
Apa pun, kepada rakan-rakan di Sarawak, penulis mengucapkan selamat mengundi dan jangan lupa menunaikan hak masing-masing. Di sudut hati ini terfikir juga, mampukah Melayu-Islam sebagai Bumiputera akan menjadi Ketua Menteri di Pulau Pinang pada masa akan datang?
Untuk makluman, senario di Sabah dan Sarawak, walaupun bersama-sama dalam Malaysia, adalah amat berbeza dengan semenanjung. Sama ada dari segi bahasa, budaya, komposisi kaum mahupun politik. Penulis masih ingat ketika pertama kali menjejakkan kaki ke Bumi Kenyalang ini, seorang rakan mengusik dengan bertanya “Kitak asal sine?”. Penulis sangkakan ia bertanya dalam Bahasa Iban, rupa-rupanya itulah Bahasa Melayu Sarawak yang bermaksud “Awak asal mana?”. Berbanding dengan Bahasa Melayu Sabah yang lebih mudah difahami kerana hanya berbeza dari segi sebutannya yang lebih baku, Bahasa Melayu Sarawak bukanlah satu dialek, tetapi Bahasa Melayu tersendiri yang mempunyai pengaruh Bahasa Dayak yang kuat.
Bercanggah juga dengan persepsi umum terutama dari semenanjung, Ketua Menteri Sarawak, Pehin Sri Abdul Taib Mahmud, bukanlah seorang Melayu, tetapi berbangsa Melanau. Kaum Melanau ini hanya berjumlah 5% sahaja daripada keseluruhan penduduk Sarawak yang berjumlah kira-kira 2.07 juta orang. Biarpun budayanya hampir sama dengan kaum Melayu Sarawak, tetapi bezanya terdapat juga kaum Melanau yang beragama Kristian dan ada yang masih mengamalkan fahaman lama tempatan. Bersama-sama kaum Melayu Sarawak yang hanya berjumlah kira-kira 22%, kedua-dua kaum ini dianggap mewakili kumpulan Bumiputera Islam.
Pehin Sri Abdul Taib Mahmud berpakaian tradisi Melanau merayakan Pesta Kaul, perayaan Kaum Melanau di Bahagian Mukah
Bumiputera bukan Islam pula terdiri daripada kaum Iban (29%), Bidayuh (8%) serta minoriti Dayak lain seperti Kayan, Kenyah, Kelabit, Penan dan Lun Bawang yang dikategorikan secara bersama sebagai Orang Ulu sebanyak 6%. Kaum Cina yang bukan Bumiputera merupakan kaum kedua terbesar di Sarawak selepas Iban iaitu sebanyak 26% daripada populasi keseluruhan penduduk Sarawak.
Realiti inilah yang sering mendatangkan dilema kepada pengundi Bumiputera Islam yang tidak menyokong parti pemerintah di Sarawak. Apatahlagi Ketua Menteri sendiri telah memberi jaminan bahawa beliau akan berundur selepas Pilihanraya Negeri ini. Cakap-cakap politik mengatakan, terdapat tiga tokoh pemimpin Melayu-Islam yang akan menggantikan beliau. Namun begitu, jika Parti Pemerintah kalah dan jatuh di Sarawak, jawatan Ketua Menteri Sarawak sudah pasti akan kembali disandang oleh bukan Islam.
Tidak hairanlah jika ramai rakan-rakan penulis di Sarawak yang memberikan pandangan penglibatan sebuah parti bernamakan Islam dalam Pilihanraya di Negeri ini hanya tidak lebih sebagai pencacai sahaja kepada parti-parti pembangkang lain yang lebih dominan. Dengan hanya bertanding lima buah kerusi dan mengharapkan tuah menang sebuah kerusi, kedudukan parti ini mungkin akan sama seperti apa yang terjadi di Pulau Pinang, mengharapkan ehsan parti-parti lain untuk mendapat jawatan politik seperti Menteri atau Menteri Muda yang belum tentu pun diperolehi. Memandangkan di Pulau Pinang sendiri, Ultra-Kiasu langsung tidak memberi walau sebuah pun jawatan EXCO kepada parti tersebut.
Apa pun, kepada rakan-rakan di Sarawak, penulis mengucapkan selamat mengundi dan jangan lupa menunaikan hak masing-masing. Di sudut hati ini terfikir juga, mampukah Melayu-Islam sebagai Bumiputera akan menjadi Ketua Menteri di Pulau Pinang pada masa akan datang?